De provincie Utrecht is bovengemiddeld rijk aan gebouwde monumenten. Die lusten brengen ook lasten met zich mee. Dit omdat deze bijzondere objecten voor de lange termijn bewaard moeten blijven, het liefst toegankelijk voor een groot publiek.
In 2007 is het Fonds Erfgoedparels, ook bekend als het Parelfonds, ingesteld door Provinciale Staten. Doel is om bij te dragen aan de restauratie van rijksmonumenten binnen onze provincie die geen woonhuis zijn. Sinds 2008 is er voor ruim 50 miljoen euro aan subsidie verstrekt aan 161 projecten voor restauraties in de categorieën: historische buitenplaatsen, kerken en industrieel erfgoed. Dit jaar krijgt Kasteel Rijnhuizen, naast nog eens 19 andere monumenten in de provincie Utrecht een bedrag uit het Fonds Erfgoedparels. Het is onbekend hoeveel geld er naar Kasteel Rijnhuizen gaat voor restauratie.
Kasteel Rijnhuizen, Nieuwegein
Kasteel Rijnhuizen dateert uit ongeveer 1200 en was oorspronkelijk een houten versterkte vesting. Rond 1400 werd deze vervangen door twee aan elkaar gemetselde woningen. Door de jaren heen is het kasteel meerdere malen verwoest en beschadigd geweest en heeft het verschillende eigenaren gekend. In 1640 is het kasteel herbouwd waarna er niet veel meer aan de buitenkant van het kasteel is veranderd. Het pronkstuk van het kasteel is de Alexanderzaal. Naast deze zaal bevindt zich de Tuinkamer. Tijdens herstelwerkzaamheden in 1971 zijn hier wandschilderingen ontdekt die waarschijnlijk gemaakt zijn in het begin van de 19e eeuw. Het restauratieplan richt zich op het in- als exterieur. Tevens worden er verschillende duurzaamheidsmaatregelen getroffen.
Park kasteel Rijnhuizen
In het park staan nog meer monumentale onderdelen zoals het sierlijke toegangshek in Lodewijk XIV-stijl uit 1741. Het 17de-eeuwse bouwhuis had in het midden een toegangspoort. In de 18de eeuw is het poortgedeelte gesloopt waardoor er vanaf de toegangslaan een beter zicht op het kasteel kwam. Zo ontstonden er twee afzonderlijke bouwhuizen. In de 18de eeuw stond er een theekoepel aan het water. Het water werd i.v.m. de aanleg van het Merwedekanaal echter tweemaal verbreed waardoor de koepel vervangen moest worden. De huidige theekoepel dateert uit 1884. Tot slot is er nog een houten tuinschuur uit 1912 in chaletstijl.
Ook het landgoed zelf is bijzonder waardevol. Er zijn archeologische verwachtingswaarden uit de middeleeuwen en uit de Tweede Wereldoorlog. Het kent een rijke tuinhistorie. In de 18e eeuw had Rijnhuizen een Hollands-classicistische tuin met barokke buxus parterres, een sterrenbos en een slangenmuur. In de 19e eeuw werd dit omgevormd tot een landschapspark.
Lees hier meer over de roerige geschiedenis van kasteel Rijnhuizen.
